شرکت دانش بنیان ویرا واکسن شایا (سهامی خاص) در 1396/08/06 با شماره ثبت 32997، شناسه ملی 14007031779 با دامنه فعالیت محصولات دارویی دامپزشکی بویژه واکسن‌های دامی تاسیس شده است و هم اکنون در زمینه تولید و فروش انواع واکسن‌های دامی فعالیت می‌نمابد. این شرکت در سال 1397 ضمن تولید واکسن طاعون نشخوارکنندگان کوچک موفق به دریافت گواهینامه GMP از سازمان دامپزشکی شد. همچنین این شرکت هم اکنون موفق به دریافت مجوز دانش بنیان "فناور" در حوزه دارو و فرآورده های پیشرفته حوزه تشخیص و درمان شده است.
خلاصه طرح
موثرترین روش برای کنترل بسیاری از بیماری‌های دامی واکسناسیون می‌باشد که در این بین با اجرای این طرح بخش قابل توجهی از نیاز کشور به واکسن‌های دامی بیماری‌های تب برفکی (FMD)، لمپی اسکین(LSDV)، طائون نشخوار کنندگان کوچک (PPR) و اکتیمای واگیر (Orf) برطرف خواهد گردید.
بیماری تب برفکی (FMD)، بعد از آنسفالوپاتی اسفنجی شکل گاوی (بیماری جنون گاوی)، ترسناک‌ترین بیماری مربوط به حیوانات در جوامع توسعه یافته است، علی رغم اینکه میزان مرگ و میر پایینی دارد. FMD با روش‌های مختلفی بین گله‌ها، کشورها و قاره‌ها منتقل می‌شود اما انتقال معمولا از یک حیوان به حیوان دیگر از طریق استنشاق یا بلع صورت می‌گیرد. همچنین این ویروس می‌تواند بصورت آئروسل برای مدت طولانی در آب و هوای معتدل یا نیمه گرمسیری باقی بماند اما در آب و هوای گرم و خشک ماندگاری طولانی ندارد. در موارد بیماری موجود در مزرعه در گاوها، دوره کمون 3 تا 6 روز بوده اما ممکن است بین 1 تا 7 روز متغیر باشد. معمولا انسان‌ها نیز اغلب وسیله‌ای برای انتقال ویروس می باشند. ویروس تا 48 ساعت پس از تماس از مخاط بینی افرادی که با گاوهای آلوده در تماس هستند بازیابی شده است.
بیماری لمپی اسکین بوسیله ویروس لمپی اسکین LSDV ایجاد می‌شود. این ویروس از خانواده پاکس ویریده Poxviridae و جنس کاپری پاکس ویروس Capripocvirus می‌باشد. ویروس آبله گوسفندی و آبله بزی (Sheep pox & Goat pox) دو جنس دیگر در اینگونه بیماری ویروسی می‌باشند. ویروس لمپی اسکین LSDV به طرز چشمگیری پایدار بوده و برای مدت‌های طولانی بویژه در اسکب‌های خشک شده در دمای محیط زنده می‌ماند. این ویروس نسبت به غیر فعال سازی مقاومت زیادی نشان می دهد. در ندول‌های پوستی نکروتیک به مدت 33 روز یا بیشتر، در پوسته‌های خشک شده تا 35 روز و در پوسته‌های خشک شده معلق در هوا به مدت 18 روز زنده باقی می‌ماند. این ویروس میزبانان ویژه‌ای دارد و تنها در گاو و بوفالوی آبی باعث ایجاد بیماری می‌گردد. اعتقاد بر این است که اصلی‌ترین وسیله انتقال LSDV بندپایان ناقل می‌باشند. در واقع پشه‌ها، مگس‌های گزنده، و کنه‌های نر می‌توانند در انتقال ویروس نقش داسته باشند. همچنین نرخ شیوع بیماری بین 10 تا 20% متغیر می‌باشد و نرخ مرگ و میر بین 1 تا 5% در نظر گرفته می‌شود.
بیماری طاعون نشخار کنندگان کوچک (PPR) که با نام طاعون بزی نیز شناخته می‌شود، یک بیماری کشنده ویروسی حاد با واگیری بسیار بالا می‌باشد که نشخوار کنندگان کوچک و شترها را درگیر می‌کند. علائم این بیماری شامل تب، ترشحات چشم و بینی، تورم دهان، اسهال، ذات الریه همراه با سختی تنفس بوده که منجر به مرگ نیز می‌گردد. عامل بیماری "مور بیلی ویروس" از خانواده "پارامیکسوویریده" می‌باشد. بیماری PPR جز فهرست بیماری‌های مهم در سازمان بهداشت جهانی دام (OIE) می‌باشد و کشورها موظف هستند که در صورت وقوع، بیماری را به این سازمان گزارش نمایند. ویروس PPR از طریق تماس مستقیم منتقل می‌شود و مدت کوتاهی در محیط‌هایی مانند آبشخورهای مشترک باقی می‌ماند (ویروس هیچ مخزن خارجی جز نشخور کنندگان کوچک ندارد). حیوانات آلوده صرفا برای مدت کوتاهی ویروس را دفع می‌نمایند.
بیماری اکتیمای مسری (Orf) یک بیماری ویروسی پوستی با قابلیت انتقال بالا و همچنین قابل انتقال از حیوان به انسان می‌باشد و معمولا گوسفندها و بزها را مبتلا می‌کند. در اثر این بیماری زخم‌های پوستی دردناکی اغلب در ناحیه دهان و پوزه ایجاد شده که باعث آنوروکسی (بی اشتهایی) و گرسنگی می‌شود. به دنبال این بیماری، عفونت‌های باکتریایی ثانویه ممکن است بروز نمایند و در موارد نادر بیماری به اندام‌های بدن نیز پیشروی کند و منجر به مرگ شود که در این صورت از نظر اقتصادی خسارت سنگینی به دامپرور وارد می‌کند. بیماری اکتیمای مسری از طریق آلودگی با ویروس Orf از جنس پاراپاکس (Parapox) ویروس‌ها و زیر خانواده کوردوپاکس ویرینه (Choedopoxvirinae) و خانواده پاکس ویریده (Poxviridae) ایجاد می‌شود. ویروس Orf از طریق تماس مستقیم با زخم و جراحت‌های روی پوست منتقل می‌شود و در زخم‌های خشک شده باقی مانده در محیط نیز به مدت چند سال پایدار و فعال باقی می‌ماند. لازم به ذکر است که این بیماری در بین دام‌های موجود در ایران بسیار شایع بوده و در سراسر کشور نیز مشاهده شده است.
محصولات و کاربردها
• واکسن FMD (Vira-AftoVax) بصورت امولسیون روغنی تزریقی غیر فعال شده (ویراآفتووکسول) و سوسپانسیون آبی، تزریقی غیر فعال شده (ویرا آفتووکس) که به منظور ایجاد ایمنی فعال علیه تیپ‌های ویروس تب برفکی Asia 1، A و O کاربرد دارد.
• واکسن LSVD (Vira-LumpyVAD) که بصورت ویروس زنده تخفیف حدت یافته بیماری لمپی اسکین (LSD) سویه Neethling که برای پیشگیری و ایمن سازی گاو و گاومیش در برابر بیماری لمپی اسکین اثر بخشی دارد.
• واکسن PPR (Vira-Peste) حاوی سویه واکسینال Nigeria-75/1 که بصورت واکسن زنده تخفیف حدت یافته عرضه می‌شود. این واکسن باعث ایمنی طولانی مدت در برابر بیماری طائون نشخوار کنندگان کوچک (PPR) در حیوانات می‌شود.
• واکسن Orf (Vira-EctyVax) که شامل یک ویال لیوفیلیزه حاوی ویروس اکتیما به همراه یک حلال واکسن آبی رنگ می‌باشد. این واکسن برای ایجاد ایمنی فعال در گوسفند و بز علیه بیماری اکتیمای مسری و کاهش علائم بالینی و ضایعات ایجاد شده در اثر این بیماری بکار می‌رود.
